Paul Verheijen

JHERONYMUS BOSCH (atelier)

Aanbidding der Koningen

Arcaden

Dit drieluik is vermoedelijk een bewerkte kopie van een oorspronkelijke ons nu onbekende triptiek van Jheronimus Bosch.
Op het middenpaneel staan de drie koningen rondom Maria met het kind Jezus voor een vervallen bouwwerk met quasi klassieke elementen.
De zwarte koning draagt op de mouw van zijn witte mantel een voorstelling van de aanbidding van het gouden kalf.
Hiermee verwijst de schilder naar afgoderij, waar Jezus een eind aan zal maken.
In de achtergrond zit Jozef bij een vuurtje.
Het middenpaneel is door middel van een arcade verbonden met het linkerpaneel.
Onder deze arcade zijn de os en de ezel afgebeeld.

Op het linkerpaneel linksboven kijken twee personen nieuwsgierig over een muurtje van het vervallen bouwwerk.
Daaronder bevinden zich verder nog een aantal belangstellenden.
Afgaande op de hoed met de lepel, die de voorste herder in zijn hand houdt, zijn de herders afgebeeld als zwervers.

Op het rechterpaneel is het gevolg van de koningen afgebeeld.

Het drieluik past niet goed in het oeuvre van Bosch.
Het schilderen van rondbogen kwam in de Zuidelijke Nederlanden in de tijd van Jheronimus Bosch nog niet voor.
Men gaat er nu dan ook van uit dat deze triptiek geschilderd is door een navolger van hem.

Meer kopieën

Zowel van het middenpaneel als de zijluiken bestaan enkele afzonderlijke kopieën.
De afbeelding hierboven is een reconstructie gemaakt met afzonderlijk bewaarde panelen.
Het middenpaneel bevindt zich in Keulen.
De zijpanelen zijn aan alle zijden bijgesneden en kwamen in 1917 terecht in Philadelphia.
Jheronimus Bosch (atelier)
Aanbidding der Koningen (1510-20)
Olieverf op eiken, 86 x 134 cm
Den Bosch - Noordbrabants Museum

Middenpaneel van een Aanbidding der Koningen (1551-1600)
Olieverf op paneel, 66 x 44 cm
Keulen - Wallraf-Richartz-Museum

Twee zijluiken van een Aanbidding der Koningen (1505-15)
Olieverf op eiken, ±37 x ±22 cm elk
Philadelphia - Museum of Art
2016 Paul Verheijen / Nijmegen