PAUL BRIL
Clemens
LandschapschilderKarel van Mander in zijn Schilderboek:Paul Bril leerde de beginselen van de kunst in Antwerpen bij een onbelangrijk schilder, Damiaen Wortelmans. Aanvankelijk beschilderde hij deksels van clavecimbels en dergelijke in waterverf; hiervan moest hij tot zijn veertiende jaar bestaan. Van Antwerpen ging hij naar Breda, vandaar weer naar Antwerpen, en verder trok hij buiten medeweten van zijn familie, die ertegen was dat hij het land verliet, op zijn twintigste naar Frankrijk. Vanuit Lyon, waar hij een tijdlang woonde, ging hij met zijn broer naar Rome. Deze was daar vroeger al eens heen geweest. Bij hem heeft hij grote vorderingen in de kunst gemaakt, vooral in het landschapschilderen, hoewel hij in zijn jeugd heel moeilijk leerde. Een van zijn belangrijkste werken is een groot fresco dat een landschap voorstelt, met een lengte van achtenzestig voet en de hoogte van de nieuwe zaal in het pauselijk paleis. Dit maakte hij in 1602. Er komt de geschiedenis op voor van de heilige Clemens, die men een anker gebonden in het water werpt. In de lucht ziet men engelen. Het is prachtig om te zien. In het zomervertrek van de paus zijn van hem nog zes mooie landschappen, waar enkele naar de werkelijkheid geschilderde rijke kloosters buiten Rome op voorkomen. De paus heeft deze onder zijn gezag en zij zijn heel mooi in de bergen gelegen. |
Nieuw paleisSixtus V (paus van 1585-90) gaf de opdracht voor de bouw van een nieuw pauselijk paleis.Het oude paleis dat zo mooi werd versierd door Michelangelo en Rafaël werd verlaten. Voor de vele audiënties en ontvangsten van de paus werden op de tweede verdieping twaalf zalen ingericht. Clemens VIII (paus van 1592-1605) liet vervolgens de grootste audiëntiezaal, de Sala Clementina, met fresco's versieren. Hij huurde Paul - Paolo - Bril in om een fresco te maken van zijn illustere voorganger Clemens I Romanus (paus van 88/92? - 97/99?). Men vermoedt dat de personen links op het fresco zijn geschilderd door Cherubino Alberti (1553–1615) en zijn broer Giovanni (1558–1601). Bril nam de meest dramatische scène uit het legendarische leven van Clemens: zijn marteldood. Omdat Clemens probeerde gevangenen te bekeren, werd hij aan een anker gebonden in zee gegooid. Toen Clemens in zee werd gegooid, waren Cornelius en Phoebus, twee van zijn meest trouwe leerlingen, en tal van gelovigen op de oever achtergebleven. Ze baden om zijn lichaam te mogen zien: de zee trok zich terug en ze konden toen een marmeren tempel te voet bereiken, waar zijn stoffelijk overschot lag. Mogelijk dat de puntige ster onder de boot naar deze tempel verwijst. Door de beide ronde patrijspoorten doet deze boot overigens denken aan uitbeeldingen van de grote vis waarin Jona vertoefde nadat hij van een boot was gegooid als vermeende veroorzaker van een storm. |
VergetenDe Sala Clementina was de grootste audiëntiezaal en dat Paul Bril hiervoor de opdracht kreeg, laat zien welk aanzien hij genoot.Vooral heuvelachtige landschappen waren zijn specialiteit. Hij gebruikte atmosferisch perspectief om diepte weer te geven: felle kleuren op de voorgrond, blauw-achtige kleuren op de achtergrond. Vaak zijn er in een hoekje van zijn schilderijen mensen weergegeven om de grootsheid van de natuur te benadrukken. De landschappen zijn vaak geïdealiseerd, met bruggetjes, prieeltjes en kastelen op de achtergrond. Na zijn tijd bij de paus werd Bril het hoofd van de St. Lucasacademie van Rome, de belangrijkste kunstacademie van de stad. Ondanks dit succes is Paul Bril in Nederland in de vergetelheid geraakt. |
|
Paul Bril (1554-1626)
Martelaarschap paus Clemens Romanus (1599-1601) Fresco Vaticaanstad - Sala Clementina |