GEORGES DE LA TOUR

Alexius van Edessa

Heilig onder de trap

Heiligen die bij de kalenderhervorming in 1969 door het Vaticaan van de heiligencanon zijn verwijderd, zijn iconografisch gezien vaak het meest interessant omdat hun legende beeldrijk materiaal bevat.
Dat is ook het geval met Alexius van Edessa die volgens een 5e-eeuwse Syrische legende, waarin zijn naam overigens nog niet genoemd wordt, de zoon was van een rijke Romeinse patricier.

Het Roomse Martelaarsboek herdenkt hem op 17 juli nogal uitgebreid:

Te Rome de heilige belijder Alexius, een zoon van de senator Euphemianus, die in de eerste nacht na zijn huwelijk zijn maagdelijke bruid en het huis van zijn vader verliet. Na een lange pelgrimstocht kwam hij in Rome terug, waar hij als een behoeftige in het huis van zijn vader gastvrij werd opgenomen en er zeventien jaren lang de wereld door zijn nog ongehoorde list misleidde en onbekend bleef. Maar na zijn dood, onder Innocentius I, werd hij erkend door een stem, die men in de kerken van Rome hoorde en door een geschrift, dat hij bij zich had, en bracht men hem onder de grootste eerbewijzen over naar de kerk van de heilige Bonifacius, waar hij schitterde door vele wonderen.

Latere legenden vulden de oude Syrische versie uitgebreid aan en weten bijvoorbeeld te vertellen dat Alexius die 17 jaar leefde onder de trap die naar het huis van zijn vader leidde.

Sereen

Georges de la Tour beeldt het moment uit dat een bediende van Alexius' vader het dode lichaam vindt met het beschreven papier vastgeklemd in zijn handen.
La Tour heeft zijn hele leven in Lotharingen gewerkt.
Hij behoort tot de 17e-eeuwse Franse kunstenaars die door Caravaggio zijn beïnvloed, de zogeheten carravaggisten.
Ook bij hem merk je een sterke nadruk op het chiaroscuro dat La Tour op zijn eigen manier interpreteert.
Hij laat bijvoorbeeld de lichtbron zien, meestal - zoals hier - een kaars of fakkel.
Wat hem ook typeert is dat zijn lichteffecten er niet zijn om de dramatiek van de scène te verhogen.
Ze roepen een bepaalde sereniteit op.

Georges de la Tour (1593-1652)
Ontdekking van het lijk van de heilige Alexius (1647)
Olieverf op doek, 144 x 117 cm
Dublin - National Gallery of Ireland