VASTEN

Voorvasten en vasten zijn het begin van de paastijd of paaskring.

ZONDAG SEPTUAGESIMA
ZONDAG SEXAGESIMA
ZONDAG QUINQUAGESIMA
ZONDAG QUADRAGESIMA
[Carnaval / Vastenavond]

De eerste zondag van de veertigdagentijd werd Quadragesima, '40ste' (namelijk dag voor Pasen) genoemd. In aansluiting daarop noemde men de drie daaraan voorafgaande zondagen Septuagesima, Sexagesima en Quinquagesima, '70ste', '60ste' en '50ste'. Deze drie benamingen worden soms ook gebruikt voor de hele week die met die desbetreffende zondag begon. De toevoeging van deze drie weken leverde een 'voorvasten' op, een voorbereiding op de veertigdaagse vasten. Deze voorvasten heeft bestaan tot de liturgiehervorming in 1969. De Legenda Aurea gebruikt in de hoofdstukken 31 tot en met 34 de vier benamingen Septuagesima, Sexagesima, Quinquagesima en Quadragesima voor bepaalde tijdvakken waarvan deze zondagen het begin waren:

• Septuagesima de zeventig dagen van de negende zondag voor Pasen tot en met de zaterdag na Pasen: tijd van afdwaling
• Sexagesima de zestig dagen van de achtste zondag voor Pasen tot en met de woensdag na Pasen: tijd van weduwschap
• Quinquagesima de vijftig dagen van de zevende zondag voor Pasen tot en met Pasen: tijd van kwijtschelding
• Quadragesima de veertig dagen van Aswoensdag tot en met de zaterdag voor Pasen: tijd van geestelijke boetedoening

Aswoensdag
1E ZONDAG - INVOCABIT

Quatertemperdagen
Bepaalde dagen van gebed en boete met betrekking tot de oogst werden tot 1969 verbonden met het begin van elk van de vier jaargetijden. Omwille van deze vier tijden (quattuor tempora) kregen deze dagen de benaming quatertemperdagen. Het ontstaan van de quatertemperdagen heeft men weleens willen verklaren door een kerstening van heidense feesten, waarbij de goden werden aangeroepen voor de vruchtbaarheid van de aarde. Men heeft waarschijnlijk ook rekening gehouden met de vastentijden van de joden in de vierde, vijfde, zevende en tiende maand.
De quatertemperdagen vielen als volgt:

• lente: woensdag, vrijdag en zaterdag na deze eerste zondag van de Veertigdagentijd
• zomer: woensdag, vrijdag en zaterdag na Pinksteren
• herfst: woensdag, vrijdag en zaterdag na Kruisverheffing (14 september)
• winter: woensdag, vrijdag en zaterdag na de liturgische feestdag van Lucia (13 december).

2E ZONDAG - REMINISCERE
3E ZONDAG - OCULI
4E ZONDAG - LAETARE (Mid- of halfvasten)
5E ZONDAG - JUDICA (v/h Passiezondag *)
6E ZONDAG - DOMINICA IN PALMIS (Passiezondag of Palmzondag *), begin van de GOEDE WEEK.

---

^{* Sinds het nieuwe calendarium van 1969 vallen Passiezondag en Palmzondag op één en dezelfde dag, namelijk de zondag voorafgaand aan Pasen}