Paul Verheijen

PIERO DELLA FRANCESCA

Sigismund

Koning van Bourgondië

Over Sigismund schrijft het Roomse Martelaarsboek op 1 mei:
Bij Saint-Pere-Avy-la-Colombe in de streek van Orleans in Frankrijk de marteldood van de heilige Sigismundus, koning van Bourgondië. Hij werd in een put verdronken en scheen later door wonderen uit. Zijn heilig lichaam werd uiteindelijk uit de put gehaald en overgebracht naar de kloosterkerk van Agaune, in het bisdom Sitten, alwaar het eervol werd bijgezet.
Sigismund was vanaf 516 koning der Bourgondiërs.
Op zijn bevel moest een van zijn zoons gewurgd worden, omdat deze zijn stiefmoeder een standje had gegeven.
Later bekeerde hij zich en deed boete voor deze misstap door gul te geven aan de armen en aan de kerk en bekeerde hij zelfs ketters.
Toen hij door de Franken verslagen werd, vermomde hij zich als monnik en verborg zich in een kluis bij St-Maurice, maar hij werd gevonden en verdronken door de Frankenkoning Chlodomir.

Mausoleum

De kerk van San Francesco in Rimini was de traditionele begraafplaats van de familie Malatesta.
Tussen 1447 en 1450 liet Sigismondo Pandolfo Malatesta de kerk omtoveren tot een klassiek mausoleum.
Het project werd nooit voltooid, maar de kerk wordt sindsdien wel de Malatesta-tempel genoemd.
Piero della Francesca verbleef in Rimini aan het hof van Pandolfo en werkte op de bouwplaats van de tempel.
Voor het beoogde mausoleum schilderde hij dit monumentale votieffresco van Sigismund Pandolfo Malatesta in gebed voor zijn patroonheilige in de kapel van San Sigismondo.
Het fresco is rechthoekig van vorm, omlijst door geschilderde marmeren reliëfs met de hoornen des overvloeds en guirlandes, en met de wapenschilden van Pandulfo op de bovenhoeken.
Onderaan bevat de inscriptie veel lacunes.
In het exacte midden van het fresco knielt Sigismund Pandolfo Malatesta en profil geschilderd, met gevouwen handen, terwijl hij bidt tot de heilige Sigismund.
Zijn patroonheilige zit op de troon boven een verhoging aan de linkerkant van het fresco en heeft de tekenen van zijn koninklijke waardigheid: de scepter en de wereldbol.
Rond zijn hoofddeksel zien we een plat geschilderde aureool die dezelfde diameter heeft als de onderkant van het hoofddeksel.
De kenmerken van de heilige en het bijzondere hoofddeksel herinneren aan een andere Sigismund, namelijk keizer Sigismund van Luxemburg, die in 1433 Malatesta als ridder bekleedde en zijn macht over Rimini ratificeerde.
Het fresco had daarom zowel religieuze als politieke waarde.

Achter Sigismondo Pandolfo liggen rechtsonder twee windhonden, een witte en een zwarte.
Ze symboliseren trouw (kijkend in de richting van beide personen) en waakzaamheid (oplettend wegkijken).
In het midden zien we opnieuw een Malatesta-wapenschild.
Helemaal rechts is een tondo geschilderd met het Castel Sismondo Malatesta in Rimini, ondergedompeld in een heldere kristalheldere hemel.
Piero della Francesca (1412-1492)
Sigismondo Pandolfo Malatesta in preghiera davanti a San Sigismondo (1451)
Fresco, 257 x 345 cm
Rimini - Tempio Malatestiano (kathedraal San Francesco)
2016 Paul Verheijen / Nijmegen