Paul Verheijen

CARLO SARACENI

Judit

Drie opvallende monden

Carlo Saraceni heeft Judit ten halve lijve uitgebeeld.
Ze houdt het afgehakte hoofd van Holofernes bij de haren vast.
Haar dienares houdt met haar handen, maar ook met haar mond, een zak open om daar het hoofd in te doen.
Ze kijkt omhoog naar Judit wat de indruk wekt dat de kijker lager staat dan Judit die met een licht lachje om haar mond ons aankijkt.
De contouren van Judits borsten worden geaccentueerd door een brandende kaars.
Het zorgvuldig weegegeven gezicht van Judit contrasteert enorm met het vertrokken gelaat van Holofernes met zijn voor een dode ongebruikelijke opengesperde mond in een verkrampte doodskreet.
Sommige kunsthistorici vermoeden dat Saraceni hier een zelfportret heeft geschilderd.

Omdat er van dit werk talrijke versies bestaan, zou het kunnen zijn dat Saraceni een zogenaamde carta lucida gebruikte, een laag mat papier dat het doorlaten van licht mogelijk maakt.
Hiermee kon hij het tafereel op een nieuwe drager overbrengen, zoals vroeger ook afbeeldingen konden worden 'overgetrokken' op een dun vel typmachine-doorslagpapier.
Carlo Saraceni (1579-1620)
Judit met het hoofd van Holofernes (±1610)
Olieverf op doek, 90 x 79 cm
Wenen - Kunsthistorisches Museum
2016 Paul Verheijen / Nijmegen