TINTORETTO

Kruisiging

Drie stadia

Tintoretto schilderde de kruisiging als onderdeel van een grote serie over het leven van Jezus. In deze tijd was in Venetië het schilderen van grootse taferelen met veel personages populair, zoals in de Bruiloft te Kana van Paolo Veronese. Dit enorme schilderij meet maar liefst ruim 5 bij 12 meter. De veelheid van bewegende figuren vormen in Tintoretto’s schilderij een sterk contrast met de kalme Jezus aan het kruis. De lijdende messias krijgt een goddelijke uitstraling doordat hij alles rustig lijkt te ondergaan en te overzien. De hele scène is in het donker afgebeeld, omdat volgens de synoptici het hele land drie uur lang donker werd tijdens de kruisiging.

Rouwenden

Onderaan het kruis staat een groepje volgelingen die rouwen om de dood van Jezus. Het is niet eenvoudig om iedereen te herkennen, maar de vrouw in het blauw/rood is ongetwijfeld Maria. Om haar heen zitten mogelijk de twee andere Maria's. De man die omhoog kijkt is Johannes en voor hem knielt ofwel Nicodemus dan wel Josef van Arimatea, de man met de baard. De jonge vrouw die omhoog kijkt is waarschijnlijk Maria Magdalena. Tintoretto kiest ervoor om alle betrokkenen menselijk weer te geven, zonder aureolen of andere symbolen van heiligheid. Hierdoor is het makkelijker om je als toeschouwer in te leven in hun verdriet.

Meerdere scènes

Het grote formaat van het schilderij geeft Tintoretto de mogelijkheid om meerdere kleine verhalen uit de bijbel toe te voegen.

De kruisiging van de twee misdadigers, die tegelijkertijd met Jezus gekruisigd werden.
Alle drie gekruisigden zijn op een ander moment van de kruisiging weergegeven. Terwijl de misdadiger rechts nog aan het kruis genageld moet worden, wordt de linker misdadiger omhoog getrokken, terwijl Jezus al hangt. Tintoretto laat op deze manier de verschillende stadia van Jezus' kruisiging zien.
Linksachter is een groep soldaten te zien met een rode vlag met ‘SPQR’, een verwijzing naar de Romeinse machtshebbers die Jezus veroordeelden.
Rechtsonder het kruis zijn twee mannen in de weer met dobbelstenen.
Voor de dobbelende soldaten is een man bezig om een gat te graven. Hier zal het kruis in worden gezet van de misdadiger, die rechts aan het kruis wordt genageld.
Een groep soldaten reikt Jezus een spons zure wijn aan.

Tintoretto (Jacopo Robusti) (1518-1594)
Crocifissione (1565)
Olieverf op doek, 536 x 1224 cm
Venetië - Scuola Grande di San Rocco