Paul Verheijen

VAN EYCK

Lezende Madonna

Dit paneeltje is een kopie van een verloren gegaan origineel schilderij van Jan van Eyck uit 1433.
Een ander exemplaar van hetzelfde werk bevindt zich in de Colegiata-kerk in het Spaanse Covarrubias.
In het begin van de 19e eeuw bevond het zich in de collectie van Charles Blundell in Ince Blundell Hall in de buurt van Liverpool, reden waarom het ook bekend staat als de Ince Hall Madonna.

Het opschrift op de muur linksboven luidt:
COPLETV ANO DM CCCC XXXIIJ P IOHEM DE EYC BRVGIS
(Voltooid in het Jaar van Onze Heer 1433 door Jan van Eyck, Brugge).
Op de rechtermuur staat het persoonlijke motto van Van Eyck:
ALC IXH XAN
(Als Ik / Eyck kan), als woordspeling op zijn achternaam.

Aanvankelijk werd dit beschouwd als de handtekening van Van Eyck zelf.
Maar laboratoriumtesten en infrarood studies hebben het tegendeel bewezen.
De ruimtelijke relatie tussen de twee figuren en het omringende meubilair wordt bijvoorbeeld slechts vaag aangegeven en ook perspectief en diepte is niet zo ontwikkeld als bij een 'echte' Van Eyck.
Ook de letters wijken af van de gebruikelijke en ze verschijnen in de scène zelf, in plaats van op de lijst.
Sommige kunsthistorici suggereren dat het werk oorspronkelijk wél in zo'n ondertekende lijst zat, maar dat - nadat die lijst verloren was geraakt - het in het werk zelf is toegevoegd door een onbekende schilder.
Jan van Eyck (ca 1390-1441)
Lezende Madonna met Kind (1433)
Olieverf op paneel, 27 x 20 cm
Melbourne - National Gellery of Victoria
2016 Paul Verheijen / Nijmegen