Edelman - Legenden - Patroon en iconografie |
EdelmanBavo van Gent (eigenlijk Allowin), zoon van een Haspengouwse, adellijke familie, werd circa 600 geboren.Zijn stamboom is uiterst onoverzichtelijk en onbetrouwbaar. Volgens een Vita, die in de eerste helft van de 9e eeuw te Gent geschreven werd, trouwde hij met een dochter van een graaf, die hem een dochter Agletrudis of Adeltrudis schonk. In andere bronnen is dit (ook) de naam van zijn vrouw. Hoe dan ook is deze Adeltrudis heiligverklaard (feestdag 19 maart). Volgens weer andere legenden zou Bavo een zoon zijn geweest van Pepijn van Landen en dus een broer van de heilige Gertrudis van Nijvel en de heilige Begga van Andenne (feestdag 17 december). Als jongeman leefde hij een bevoorrecht en losbandig leven dat hij ook na zijn huwelijk niet liet varen Na de plotselinge dood van zijn vrouw was Bavo zo van streek dat hij zijn bezittingen weggaf en benedictijner monnik werd in de abdij Ganda (later Sint-Baafsabdij) te Gent. Hij stierf rond het jaar 650. Drie 10e-eeuwse versies van zijn Vita, waarvan twee in versvorm, zijn de neerslag van latere legenden. |
LegendenBavo zeulde als boetedoening elke dag op weg naar de kerk een zware steen mee.Een onder een zwaar beladen wagen verpletterde man wekte hij ten leven. Hij werd door de duivel bekoord. Hij liet zich inmetselen in een cella. Een andere traditie laat hem in het woud in een holle boom leven, zich voedend met wilde kruiden. Na zijn dood verscheen hij aan abdis Gertrudis van Nijvel, die hij vroeg zijn lichaam te begraven. Bij zijn graf vonden vele wonderen plaats. |
Patroon en iconografieBavo is de patroon van de bisdommen Gent en Haarlem (waar in de naar hem genoemde kathedraal ook relieken van hem bewaard worden).Zijn feest is op 1 oktober, vandaar in de Zuidelijke Nederlanden de naam `Bamis' (Bavo-mis) voor dat regenachtig gedeelte van de herfst waarin de bietenoogst wordt binnengehaald en de wegen modderig zijn. De translatie wordt herdacht op 9 augustus. Ook zijn zuster Odilia van Orp en zijn dochter zijn heiligverklaard. In de kunstgeschiedenis van de Nederlanden nam Bavo een belangrijke plaats in. Zijn attributen zijn een valk, zwaard, scepter of een beurs (herinneringen aan de eerste periode van zijn leven), een holle boom, een wagen of een steen. Hij gaat gekleed als ridder in een harnas of in een deftig gewaad, naar de smaak van de tijd. |
| 2016 Paul Verheijen / Nijmegen |