Paul Verheijen
Hoofdmenu Zoeken Aanvullingen E-mail Actueel Site info Bijbel Exposities Films Heiligen Steden Kunstenaars Boeken Exegese Familie (afgeschermd)


Hoofdmenu Aanvullingen E-mail Site info Actueel

RAFAËL

Heilige Familie

Terug van de vlucht

Werken die de kinderen Jezus en Johannes de Doper samen laten zien, zijn ontelbaar.
Die combinatie van de Heilige Familie met Elisabet en Johannes de Doper als kind is gebaseerd op de Meditationes Vitae Christi waarin valt te lezen dat de Heilige Familie na terugkeer van hun vlucht naar Egypte een tijd inwoonde bij Elisabet.
Rafaël heeft het thema vaak geschilderd .
Een tedere, maagdelijke Maria zit aan de rechterkant losjes en ontspannen in een weiland alsof ze erop rust tijdens een uitstapje.
Het zachte karmozijnrood van de jurk en het gedempte staalblauw van de mantel daarover benadrukken de lieflijkheid van haar gelaat.
De pink van haar linkerhand gebruikt ze als bladwijzer bij de pagina in een boekje waar ze is gebleven bij het lezen.
Tegenover haar knielt Elisabet, een oudere vrouw, gekleed in een eenvoudige grijze mantel, waarvan de kraag versierd is met gouddraad.
Ze draagt ​​de sluier van een getrouwde vrouw.
Ze lijkt iets te zeggen tegen Jozef, een oudere man, die leunend op de wandelstok achter de twee vrouwen staat en luistert.
Zijn groene wambuis en de oker gekleurde jas harmoniëren met de kleuren van het landschap achter hem.

Maar de hoofdpersonen van de voorstelling zijn de twee onschuldig naakte kinderen: Jezus en zijn familielid Johannes, die zes maanden ouder was.
Ze lijken zorgeloos met elkaar te spelen.
De kleine Jezus in het midden van de groep grijpt een boekrol die Johannes hem overhandigt.

Het schilderij is indrukwekkend vanwege zijn onberispelijke losse, heldere kleuren, waarmee Rafaël, die het werk schilderde in zijn Florentijnse periode, de sfeer van Toscane oproept.

De banderol

Als je niet als kinderen wordt, zul je het koninkrijk der hemelen niet binnengaan.
Deze gedachte die later door Jezus werd uitgedrukt, wordt hier geïllustreerd door de twee hoofdpersonen.
Het speelse samenzijn heeft ook een diepere betekenis.
Johannes geeft het Jezuskind een banderol. Jezus, de zoon van God, zal het verbond van God met mensen voltooien in een nieuw verbond.
Daarom bevinden zich boven de Heilige Familie ook wolken waarop engelen dartelen.
De opening naar de hemel kondigt de aanwezigheid van God aan.
De engeltjes zijn zo niet alleen pittoreske vrome accessoires, maar verbinden hemel en aarde.

Rafaël geeft ons ook het beeld van een gesloten gezin dat, geïntegreerd in de compacte vorm van een piramide, door niets en niemand kan worden opengebroken.

Canigiani

In 1507 trouwde de rijke lakenhandelaar en Medici-aanhanger Domenico Canigiani met Lucrezia Frescobaldi.
Waarschijnlijk voor deze gelegenheid gaf hij Rafaël de opdracht de Heilige Familie te maken als altaarschilderij voor de privékapel in zijn palazzo aan de Via de' Bardi in Florence
Raffaello Sanzio (1483-1520)
Sacra Familia Canigiani (1505/06)
Olieverf op populierhour, 131 x 107 cm
München - Alte Pinakothek
2016 Paul Verheijen / Nijmegen