FRA ANGELICO

Thebaïde

Thebe

De term Thebaïde verwijst naar de voorstelling van een rotsachtig landschap waarin een groep monniken zich bezighoudt met verschillende activiteiten die verband houden met hun leven van gebed en ascese.
De term is afgeleid van een verzameling teksten die het leven van de woestijnvaders rond de Egyptische stad Thebe vertellen.
Dit thema was vooral populair in Florence in de vijftiende eeuw toen het werd afgebeeld op rechthoekige panelen.
Dit schilderij is het enige volledig intacte exemplaar dat nog steeds bestaat.
In het landschap worden talrijke taferelen uit het legendarische leven van verschillende heiligen afgewisseld met taferelen uit het dagelijks leven - de heilige die water uit de put haalt, de heilige die op een hert rijdt en de groep die een ouderling op een brancard draagt, bijvoorbeeld - die het pad van de monniken naar de hemel schetsen.

Rond een centrale kerk huizen asceten in hun cellen, biddend en mediterend, sommigen gaan op reis en anderen ontvangen bezoekers.
Het werk geeft een goed beeld van de wijze waarop men zich in de late middeleeuwen het oudste ascetisme voorstelde.

Het weelderige landschap wordt gedomineerd door een rivier die in zee stroomt en is gevuld met bomen, een metafoor voor de spirituele tuin waar de deugdzame asceten zouden gedijen.
Het schilderij straalt een sterke spiritualiteit uit en de oorsprong van een dergelijke uitbeelding moeten we zoeken in de omgeving van het Florentijnse kloosterleven.
Waardering was er echter ook door leken en de familie Medici bezat twee van dergelijke voorbeelden.

De toeschrijving van dit brede schilderij aan Fra Angelico wordt niet algemeen aanvaard.
Ook wordt Gherardo Starnina (±1360-1413) als de maker ervan gezien.

Fra Angelico ? (±1395-1455)
Thebaïde (±1420)
Tempera op hout, 75 x 207 cm
Florence - Uffizi