Paul Verheijen

PAUSEN

Wanneer een geestelijke tot paus wordt gekozen neemt hij een pausnaam aan.
Het unieke in dit verband van Jorge Mario Bergoglio (geboren 1936), de huidige en 266ste paus Franciscus (sinds 2013), is dat hij koos voor een pausnaam die nog niemand van de pausen ooit had gekozen.
Anders is dat bijvoorbeeld met de pausnamen Sixtus, Leo en Gregorius waarvan er in de kerkgeschiedenis meer dan een geweest zijn.
In navolging van vorsten worden zij doorgenummerd met Romeinse cijfers.
Zo kennen we dus de pausen Sixtus I t/m V, Leo I t/m XIII en Gregorius I t/m XVI.

De eerste bisschop van Rome die zichzelf paus noemde, was Siricius (384-399).
Vanaf toen werden ook zijn voorgangers met terugwerkende kracht als paus aangeduid.
'Paus' is afkomstig van het Oudgriekse: pappas, later verlatiniseerd tot papa, in de betekenis van vader.
Eveneens werd de titel in de middeleeuwen opgevat als een afkorting van Petri Apostoli Potestatem Accipiens (van de apostel Petrus de macht ontvangend).

De regeerperiode van een paus wordt pontificaat genoemd, afgeleid van het Latijnse pontifex, 'bruggenbouwer' (tussen de mens en hogere machten, priester), en dan met name van de pontifex maximus, de Romeinse hogepriester, die in het antieke Rome een zeer belangrijke - vaak ook politieke - rol in het openbare leven vervulde.
De vermelding van jaartallen bij de pausen slaat op de jaren van zijn pontificaat.
Ze zijn ontleend aan de officiële pauslijst die te vinden is in het Annuario Pontificio.
Klik op de betreffende pagina van Wikipedia voor de volledige lijst.
2016 Paul Verheijen / Nijmegen